*Rencana dipetik dari sumber SuaraTV*
Terdapat 200 Syarikat Berkaitan Kerajaan (GLC) di Sabah yang diwujudkan untuk merangsang pertumbuhan ekonomi, mewujudkan peluang pekerjaan kepada 3.59 juta rakyat Sabah dan membantu kerajaan negeri dengan menjana dividen dari segi sumbangan.
Namun, dilaporkan bahawa Datuk Seri Hajiji Noor kecewa dengan jumlah dividen yang rendah yang dibayar oleh badan berkanun dan 200 GLC milik kerajaan negeri kepada kerajaan Sabah pada 2023.
Realitinya, hanya 10 GLC Sabah yang menyumbang dividen kepada kerajaan negeri setiap tahun dan memandangkan pilihan raya negeri Sabah akan datang, Hajiji kesuntukan masa untuk mempamerkan rancangan transformatifnya untuk memastikan sokongan politik yang kuat kepada Kerajaan Madani.
Malah, model GLC Sabah yang sedia ada didakwa gagal menjana manfaat secara langsung dan tidak langsung kepada 3.59 juta rakyat Sabah di bawah pimpinan Masidi Manjun, yang telah ditugaskan untuk menyusun semula GLC Sabah untuk menjana pendapatan mampan kepada negeri ini.
Badan berkanun Sabah dan GLC membayar RM138.7 juta dalam bentuk dividen dan caruman kepada kerajaan negeri pada 2023, iaitu 9% lebih rendah daripada jumlah yang diterima pada 2022.
Kebanyakan GLC Sabah yang rugi terus wujud dan beroperasi tanpa rancangan konkrit disediakan.
Dalam percubaan untuk meningkatkan hasil kepada negeri, Hajiji memberitahu setiap GLC negeri Sabah (termasuk GLC yang merugikan) membayar dividen RM 1 juta, yang bersamaan dengan kira-kira RM 200 juta dividen setiap tahun.
Sudah tentu, pendekatan yang tidak mampan ini dilihat sebagai percubaan terdesak dalam menguruskan optik kerana pemimpin politik di Sabah berada di bawah tekanan politik untuk menunjukkan penambahbaikan di bawah Kerajaan Madani yang dipimpin oleh Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim.
Kurang hala tuju yang jelas
Sabah banyak bergantung kepada sumbangan Persekutuan, royalti dan lain-lain bentuk pembayaran.
Tanpa rancangan konkrit untuk memartabatkan ekonomi Sabah (yang sangat bergantung kepada sumber asli, pelancongan, minyak dan gas) melalui penyertaan strategik GLC Sabah dan sektor swasta, strategi sedia ada yang diterajui Hajiji dan Masidi Manjun dilihat merugikan untuk meningkatkan pendapatan isi rumah Sabah.
Mungkin kedua-duanya lupa bahawa Hajiji dan Masidi Manjun adalah sebahagian daripada pentadbiran kerajaan selama 30 tahun lepas (1994-2024) di mana kebanyakan GLC negeri ini telah pun wujud.
Kedua-duanya adalah menteri kabinet negeri semasa BN/UMNO memerintah Sabah.
Sebahagian daripada GLC tidak berprestasi ini juga berada di bawah kementerian mereka.
Di tengah-tengah landskap politik yang goyah antara Persekutuan dan Negeri dan perebutan berterusan untuk bantuan kewangan, Ketua Menteri Sabah Hajiji dan Masidi Manjun kesuntukan masa untuk memastikan sokongan politik berterusan melalui penjajaran semula kuasa dan gabungan optik yang berkuasa untuk mengubah Sabah.
Di bawah kepimpinan sekarang, wujud dakwaan terdapat banyak ketirisan, salah guna kuasa, rasuah, dan nepotisme yang masih belum ditangani dan disiasat oleh SPRM.
Pelantikan ahli keluarga dan rakan politik rapat ke dalam GLC Sabah seperti Qhazanah Sabah Berhad dinafikan sekeras-kerasnya walaupun mendapat aduan daripada orang ramai.
Projek infrastruktur modal tinggi yang boleh dipersoalkan diketuai oleh Qhazanah Sabah milik negeri Sabah seperti pemindahan Lapangan Terbang Antarabangsa Kota Kinabalu (KKIA) dari Petagas ke Kimanis (59km dari Kota Kinabalu) menimbulkan lebih banyak perhatian dan dianggap sebagai tidak perlu oleh pakar penerbangan.
Hakikat bahawa MOU itu ditandatangani oleh Berjaya Land turut menimbulkan keresahan kerana hubungan rapat dengan bekas Perdana Menteri, Tun Mahathir.
Kehilangan keyakinan oleh penganalisis dan pemimpin perniagaan di Sabah terhadap perubahan transformatif di bawah Hajiji semakin meningkat, dengan urusan harian dan strategik negeri diterajui oleh rakan sekutu jangka panjangnya Masidi Manjun yang nampaknya tidak membuahkan hasil.
Pemboleh ekonomi utama Sabah yang diketuai oleh 200 GLC milik kerajaan tidak lagi dilihat sebagai pilihan yang berdaya maju untuk membantu negeri dalam apa jua bentuk atau saiz.
Hakikatnya, sebahagian besar dividen tahunan kepada negeri itu disumbangkan oleh Sabah Maju Holdings (SMJ) Sdn Bhd (SMJSB), sebuah entiti baharu yang ditubuhkan Hajiji yang mengumpul RM900 juta Sukuk dan kemudian membayar RM50 juta kepada negeri pada 2023.
Sebahagian besar daripada dividen itu berpotensi disumbangkan oleh anak syarikat SMJ yang cemerlang, SMJ Energy, yang diketuai oleh penasihat teknikal Datuk Panglima Lim, yang juga menarik perhatian kerana dilantik sebagai Pengerusi Sabah Development Berhad (DB), disyorkan Hajiji.
Apa yang membimbangkan ialah GLC Sabah yang lain berebut-rebut mencari cara kreatif untuk mengisytiharkan dividen setiap tahun.
Agensi seperti Sabah Credit Corporation (RM17 juta), KKIP Sdn Bhd (RM12 juta), Sabah Energy Corporation Sdn Bhd (RM12 juta), Innoprise Corporation Sdn Bhd (RM3.568 juta) dan Desa Plus Sdn Bhd (RM2 juta) adalah antara GLC yang lebih kecil yang tertakluk kepada tekanan prestasi yang besar untuk mengisytiharkan dividen berlatarbelakangkan keadaan ekonomi yang tidak memberangsangkan dan kekurangan strategi transformasi ekonomi di Sabah.
Dan jangan kita lupa, terdapat 200 GLC di Sabah yang sama ada disubsidi dengan wang pembayar cukai, atau berhutang (pinjaman daripada terbitan bon Sukuk) juga.
Orang Sabah memerhati dengan tidak sabar
Arus bawah adalah kuat kerana rakyat Sabah memerhati dengan teliti iklim politik yang goyah di Sabah di bawah kepimpinan Hajiji.
Percubaan untuk mengukuhkan asas kuasa daripada usaha akar umbi untuk mengurangkan sokongan yang semakin berkurangan daripada rakan-rakan UMNO di tengah-tengah kemelut Zahid dengan Najib tetap sia-sia kerana Hajiji didakwa telah terpesong ke dalam dasar yang salah dan terlalu bergantung kepada rakan-rakannya seperti Masidi Manjun, yang menasihati dan mengawal sebahagian besar daripada kewangan negara dan hal ehwal ekonomi.
Malah, ini mewujudkan persepsi Masidi Manjun sebagai orang yang paling berkuasa dan berpengaruh di Sabah.
Sebagai penjawat awam selama lebih 30 tahun, memang menghairankan hanya 10 GLC (daripada 200 GLC) yang berjaya menyampaikan dividen kepada Kerajaan negeri.
Pewujudan negeri-GLC baharu seperti SMJ Sdn. Bhd yang dibanggakan Hajiji mungkin tidak dapat menyembunyikan fakta bahawa masih terdapat “seekor gajah di dalam bilik itu”.
Adakah Hajiji dan kepimpinan sekarang mengambil langkah yang perlu untuk menghentikan pendarahan daripada 190+ GLC yang tidak berprestasi?
Satu-satunya GLC “berprestasi” yang dilukis kepada orang ramai ialah perolehan modal SMJ Energy sebanyak RM 900 juta dan keupayaan untuk membayar dividen sebanyak RM 50 juta kepada negeri selepas tahun ke-2 penubuhan.
Adakah SMJ berkedudukan untuk menang untuk kelebihan politik atas sebab optik?
Perkara yang sama boleh dikatakan pada GLC negeri Sabah yang lain seperti Qhazanah (seakan Khazanah Nasional Berhad milik Persekutuan) yang mungkin wujud atas sebab politik strategik walaupun pelaburannya yang merugikan dan tidak dimaklumkan kepada umum.
Ketelusan
Tanpa sebarang transformasi ekonomi dan dasar yang jelas dalam fikiran untuk Sabah, 200 GLC dan sektor swasta terus menderita daripada mencatatkan pertumbuhan mampan sejak Hajiji dan Masidi mengambil alih.
GLC baharu telah dicipta. Ketua Pegawai Eksekutif baharu yang mempunyai penjajaran politik yang kukuh dengan kepimpinan pemerintah di Sabah dilantik dengan gaji bergaji tinggi. Lebih banyak hutang diwujudkan ala 1MDB untuk membiayai projek baharu dan untuk menampung kos operasi yang tinggi.
Malah, tahap ketelusan perbelanjaan 200 GLC Sabah agak tidak diketahui umum, apatah lagi disampaikan melalui jerayawara.
Bekas jurubank pelaburan, Datuk John Lo menyatakan kebimbangannya terhadap prestasi GLC Sabah, dan beliau berkata bahawa “Rakyat Sabah berhak mengetahui gaji, faedah dan faedah semua pengerusi, semua pengarah dan pengurusan kanan syarikat yang mengalami kerugian. GLC dan jumlah kos untuk mengekalkannya dalam kedudukan selesa mereka setiap tahun”.
Sebenarnya, inilah persoalan-persoalan sukar yang harus dibangkitkan di DUN dan wakil rakyat.
Demi Sabah yang lebih baik, ketelusan dalam pelantikan lembaga, pengerusi dan penasihat masih kurang.
Orang harus sedar bahawa pendekatan itu tidak seharusnya “menekan” GLC Sabah untuk “melaksanakan” seperti yang ditentukan oleh Menteri Kewangan Masidi Manjun dalam banyak kenyataannya yang lepas.
Sebaliknya, kajian menyeluruh dan ketelusan terhadap struktur perbelanjaan, pelaburan dan imbuhan perlu disediakan sebelum melihat tuas hasil, potensi pertumbuhan dan daya maju komersial atau kesan sosio-ekonomi kepada rakyat Sabah.
Fikiran perpisahan: Tindakan menghentam GLC negeri oleh pemimpin Sabah sama seperti menyebat kuda mati.
Komuniti perniagaan berpendapat bahawa kebanyakan GLC sememangnya tidak cekap, dikawal dari segi politik, kembung, diurus seperti agensi kerajaan dengan ramai CEO tanpa visi korporat dan objektif strategik.
Lebih-lebih lagi Ketua Pegawai Eksekutif GLC Sabah dilantik dan dikawal oleh Hajiji dan Masidi Manjun terutama mereka yang setia kepada parti; kesusahan yang terus wujud dalam Kerajaan Madani, diterajui oleh amalan warisan yang terus menghantui Sabah.
Pentadbiran di Sabah sekarang telah menunjukkan kekurangan dalam mengatasi isu sosio-ekonomi, mengimbangi buku sambil mengemudi ketakutan tindak balas politik terhadap penstrukturan semula GLC yang tidak berprestasi manakala pengangguran besar-besaran di Sabah masih membelenggu hal ehwal negeri.
Memandangkan rakyat Sabah semakin kehabisan kesabaran, isu yang semakin meruncing mengenai kemerosotan sokongan politik daripada ahli perniagaan dan rakyat Sabah yang miskin masih belum selesai, dengan isu legasi tidak dapat ditangani dengan baik oleh Perdana Menteri sekarang, Datuk Seri Anwar Ibrahim.
Kerajaan Madani bergelut untuk campur tangan dalam hal ehwal ekonomi negeri Sabah atau menyediakan keputusan, panduan atau dasar yang betul untuk kerajaan GRS bersinar.
Siri kegagalan menyedihkan untuk menangani isu infrastruktur seperti air, kuasa dan jalan raya, ditambah pula dengan membetulkan GLC negeri yang tidak berprestasi memerlukan pemimpin yang kuat untuk mengubah Sabah untuk merealisasikan potensi penuhnya.
Sekali lagi, kembali kepada pengundi untuk memilih pemimpin yang betul kerana Sabah kekal sebagai nadi Borneo yang dibanggakan oleh rakyat Malaysia.
Biar Sabah bersinar di bawah kepimpinan yang betul
Baca berita asal di : https://www.kwiknews.com.my/2024/04/22/90-sabah-glcs-fail-to-generate-dividends-under-the-madani-government-and-hajiji-is-running-out-of-patience